چرا ۹۰٪ کتاب‌های ایرانی در هفته‌ی اول شکست می‌خورند؟
(و چطور «صفحه آرایی کتاب» شما را در ۱۰٪ برتر قرار می‌دهد)
طبق آمار خانه‌ی کتاب، بیش از ۸۵٪ از ۹۶ هزار عنوان چاپ‌سال ۱۴۰۳ در کمتر از ۳ ماه به انبار برگشتند. دلیل اصلی؟ جلد آماتور و غیر تخصصی کتاب و صفحه آرایی کتاب ضعیف که باعث میشود:
خریدار در ۳ ثانیه‌ی اول کتاب را روی قفسه انتخاب خواهد کرد.
فروشنده ی آنلاین استارتاپ هایی مثل طاقچه و فیدیبو و یا سایت آی پن انلاین رنکینگ کتاب را بالا میبرد و معرفی میکند.
• هزینه ی چاپ بالا برود (بی‌جهت تعداد صفحه زیاد میشود).
صفحه آرایی کتاب دقیقاً چیست و چه تفاوتی با صفحه‌بندی یا Layout دارد؟
صفحه آرایی کتاب (Book Interior Design) یعنی ترکیب دانش روانشناسی مطالعه، اصول تایپوگرافی فارسی، استاندارد‌های چاپ ایران (شابک، فیپا، برگه‌ی اطلاعات نشر) و UX دیجیتال برای نسخه‌ی الکترونیک.
خدمات یک صفحه‌آرا حرفه‌ای شامل:
تعیین ترتیب صفحات کتاب و صفحه آرایی و چیدمان و فصل بندی های کتاب بصورت دقیق و اصولی.
انتخاب فونت متن اصلی، فونت عنوان، فاصله‌ی بین خطوط (Leading) و حاشیه‌ها (Margin)
شماره‌گذاری صفحه، هدر-فوتر، رانینگ‌هِد .
طراحی صفحات آغازین فصل و تیتر بندی های مناسب و دقیق نسبت به محتوای کتاب.
طلاکوب دیجیتال، وارون‌سازی و جلوگیری از شکسته شدن کلمات
خروجی هم‌زمان برای چاپ افست (PDF-X/1a) و کتاب الکترونیک
صفحه ارایی کتاب و محاسبه‌ی ساده‌ی بازگشت سرمایه.
فرض کنید قرار است ۱۰۰۰ نسخه چاپ کنید:
هزینه‌ی طراحی داخلی حرفه‌ای نسبت به طراح های تخصصی این حوزه به خوبی بررسی کنید و آن را با هزینه های تعداد چاپ و هزینه مجوز کاملا دقیق بررسی کنید چون در این مرحله معمولا هزینه های بسیار زیاد یا سه برابری برای کتاب شما معمولا اعمال میشود که میتوانید با مشاوره با " آی پن " این هزینه ها را کاملا به صفر برسانید.
با صفحه آرایی خوب، تعداد صفحات ۱۵٪ کمتر میشود و صرفه جویی در کاغذ و صحافی.
افزایش نرخ تبدیل (Conversion Rate) در فروش آنلاین از ۲٪ به ۳٫۵٪ → فروش ۱۵۰ نسخه‌ی اضافی.
سود خالص هر نسخه ۴۰ هزار تومان → ۶ میلیون تومان درآمد بیشتر میشود.
صفحه ارایی کتاب
هزینه‌ی صفحه آرایی کتاب انگلیسی یا دوزبانه ۳۰٪ افزایش می‌یابد.
چک‌لیت ۱۵گانه‌ی سفارش صفحه‌آرایی کتاب (قبل از امضای قرارداد)
نمونه‌کار زنده (Before/After) بخواهید.
فونت فارسی استاندارد (Iranian Sans، B Nazanin، Vazirmatn) تایید کنید.
درباره‌ی نرم‌افزار بپرسید: InDesign نسخه‌ی ۲۰۲۴ یا بالاتر؟
خروجی ePub ۳ و قابلیت خواندن در TalkBack/ VoiceOver داشته باشد و البته خروجی های ایندیزاین حتی اگر بصورت اورجینال دریافت کنید قابل ادیت در سیستم شما نیست و گاهی باید دوباره کاراکتر ها و تصاویر ادیت شده را یکبار دیگر جایگذاری کنید در تمامی صفحات.
زمان اصلاحات (۲ دور بدون هزینه) در قرارداد قید شود.
فایل‌های لایه‌باز (Indd) همراه با PDF تحویل بگیرید.
مشخصات برش (Bleed) برای جلد سخت و شومیز را بررسی کنید.
فاصله‌ی ستون‌ها (Gutter) در چاپ افست ۵ میلی‌متر باشد.
شابک دیجیتال (DOI) و فیپا را خود صفحه‌آرا وارد کند.
تطبیق با استاندارد چاپخانه‌ی مورد نظر (آفرنگ، چاپ و نشر نظر، فنی‌زاده) را بگیرید.
قیمت، زمان جریمه‌ی روزانه تأخیر و پرداخت مرحله‌ای (۵۰٪ پیش، ۵۰٪ پس از تأیید نهایی) مشخص شود.
پشتیبانی ۶ ماهه برای چاپ تجدید (Reprint) در قرارداد باشد.
NDA (تعهد عدم افشای محتوا) امضا کنید.
درباره‌ی خدمات جانبی (طراحی جلد، تبلیغات اینستاگرامی، Landing Page) توافق کنید.
نرم‌افزارهای صفحه‌آرایی کتاب؛ کدام را انتخاب کنیم؟
Adobe InDesign 2024 (استاندارد طلایی)
Affinity Publisher 2 (هزینه‌ی یکبار، مناسب مک‌بوک)
Vellum (فقط مک، خروجی فوق‌العاده ePub و Mobi)
ترکیب نگارش و صفحه آرایی
۵ اشتباه مرگبار نویسندگان تازه کار در صفحه آرایی کتاب
استفاده از فونت های رایگان بی‌کیفیت (BZar، IranNastaliq) خستگی چشم خواننده
حاشیه ی ۱ سانتی‌متر برای صرفه‌جویی در کاغذ → برش چاپخانه متن را می‌بُرد
شماره صفحه در صفحات سفید (Blank Page) → مخالف استاندارد ISBN
تیترهای درشت با رنگ قرمز در متن درس‌نامه → نمره‌ی منفی در ارزیابی وزارت آموزش و پرورش
ارسال فایل Word به چاپخانه → ۱۰۰٪ بازگشت و اتلاف ۱۰ روز کاری
چطور در ۳ روز صفحه آرا حرفه‌ای پیدا کنیم؟
مرحله ۱: طراحان زیادی با صرف هزینه های و زمان زیاد در حوزه صفحه آرایی و طراحی فعالیت میکنند و بصورت انلاین و فریلنسر این فعالیت را انجام میدهند و در این زمینه استدیو های زیادی نیز مانند آی پن وجود دارد که میتوانید بدون صرف وقت و هزینه های اضافی بصورت آنلاین سفارش صفحه ارایی و طراحی کتاب خودتان را در کمرتین زمان انجام بدهیم
مرحله ۲: ۳ نمونه هایی را از صفحه آرایی میتوانید در سایت های این عزیزان ببینید و بررسی کنید.
مرحله ۳: به بخش «نمونه Before/After» بروید؛ اگر ۲ نمونه شباهت به کتاب شما داشت، فرم سفارش بزنید.
مرحله ۴: در شبکه های اجتماعی آی پن انلاین بپرسید که چه نوع اندازه ای به کتاب و محتوای شما میخورد و بهتر میشود و بعد از آن هزینه های را بررسی کنید.
مرحله ۵: فایل نهایی خودتان را که از لحاظ محتوایی مشکلی ندارد در شبکه های اجتماعی آی پن انلاین ارسال بفرمایید.
۷ توصیه فروش برای نویسندگان تازه کار (پس از اتمام صفحه آرایی)
نسخه‌ی نسخه‌ی الکترونیک (ePub) را هم‌زمان با چاپ منتشر کنید؛ ۳۰٪ درآمد اضافه.
در اینستاگرام Reels بگذارید که صفحه‌ی داخلی کتاب را ورق می‌زنید؛ الگوریتم ۲ برابر بیشتر نشان می‌دهد.
در توضیحات آمازون و طاقچه کلمه ی «نام کتاب صفحه آرایی شده و آماده » را بیاورید و در سایت های فروش کتاب ایرانی آن را به اشتراک بگذارید و یا در یکی از صفحات اینستاگرامی پربازدید آن را نشر دهید.
۲۰ نسخه‌ی ARC (Advance Reader Copy) برای بلاگرهای کتاب بفرستید؛ درخواست Review بگذارید.
در وبینار «چگونه کتاب اولم را ۳ بار چاپ کردم» شرکت کنید؛ ایمیل ۵۰۰ خواننده جمع کنید.
کوپن تخفیف ۲۰٪ برای خرید نسخه‌ی دیجیتال بگذارید؛ نرخ تبدیل به ۸٪ می‌رسد.
۶ ماه بعد نسخه ی چاپ دوم را با ویرایش سبک و صفحه آرایی جدید عرضه کنید؛ الگوریتم فروشگاه‌ها دوباره بوست می‌دهد.
سؤالات متداول (FAQ) درباره صفحه‌آرایی کتاب
س ۱: آیا می‌توانم خودم در Word صفحه‌آرایی کنم؟
ج: میتوانید، اما چاپخانه PDF شما را ریجکت میکند؛ هزینه‌ی اصلاح از صفر طراحی بیشتر است. و بعلاوه تمامی تنظیمات فایل کتاب خودتان را در برنامه های ورد آفیس و غیره بهم میریزید و این موضوع باعث دیر تر آماده شدن کتاب شما میشود و شاید هزینه های اضافی.
س ۲: تفاوت قیمت صفحه آرایی کتاب رنگی و سیاه‌وسفید چقدر است؟
ج: به‌طور میانگین ۳۰ تا ۴۰٪؛ چون کنترل رنگ (CMYK) و رزولوشن تصاویر اضافه میشود.
س ۳: آیا صفحه‌آرا باید شابک و فیپا بگیرد؟
ج: خیر، اما اگر این کار را انجام دهد، ۲ هفته در زمان صرفه جویی میشود.
س ۴: چند بار می‌توانم اصلاحات بدهم؟
ج: استاندارد ۲ دور کامل اصلاحات رایگان است؛ پس از آن هر صفحه ۱۵ هزار تومان.
س ۵: آیا صفحه‌آرایی کتاب انگلیسی متفاوت است؟
ج: بله؛ راست‌به‌چپ نیست، فونت لاتین باید بخوبی و استاندارد جایگزاری شده باشد و از Widow/Orphan کنترل دقیق‌تری می‌خواهد.
جمع‌بندی: همین امروز شروع کنید
شما ۲ راه دارید:
الف) کتاب را در Word رها کنید، ۳ ماه در چاپخانه معطل شوید، ۵۰٪ برگشت بخورید و برندتان زیر سؤال برود.
ب) همین حالا سفارش خودتان را ارسال فرمایید و «سفارش صفحه آرایی کتاب حرفه‌ای» کتاب خودتان را یکروزه آماده کنید و فایل چاپخانه ای تحویل بگیرید و با خیال راحت تمرکزتان را روی تبلیغات بگذارید.
کلام آخر: صفحه آرایی کتاب، گران‌ترین بخش تولید نیست؛ اگر نکنید، گران‌ترین اشتباهی است که مرتکب می‌شوید.